|
Onkologia w dobie COVID-19 - profilaktyka, dostępność leczenia, prognozy na przyszłość
Anna Andrzejczak, Fundacja Onkologia 2025:
88 proc. ośrodków onkologicznych na świecie ograniczyło działalność w czasie pandemii. Powodem tego były m.in. względy bezpieczeństwa, przeciążenie placówek, braki kadrowe. Skutki tej sytuacji dla pacjentów to opóźnienia w diagnozie i leczeniu, a co za tym idzie, większa liczba zgonów z powodu nowotworów.
W Polsce podczas pandemii ucierpiała profilaktyka w postaci badań przesiewowych (choć w przypadku mammografii są chlubne wyjątki), spadła liczba wystawianych kart DILO, konsyliów i konsultacji. Aby uniknąć tragicznych konsekwencji, należy utrzymać dostęp do świadczeń i informować o tym pacjentów.
Profilaktyka raka szyjki macicy w czasie pandemii i nowe kierunki strategii profilaktycznej
prof. dr hab. Mariusz Bidziński, Klinika Ginekologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii im M Skłodowskiej-Curie, konsultant krajowy w dziedzinie ginekologii onkologicznej:
Program profilaktyki raka szyjki macicy jest realizowany na niezadowalającym poziomie. Nie spełnia celu, jaki stanowi spadek umieralności na tę chorobę. W r. 2018 na cytologię w ramach programu zgłosiło się zaledwie 17,11 proc. kobiet. Brak pełnego rejestru wykonanych badań.
Mimo udowodnionej skuteczności szczepienia przeciw wirusowi HPV, choć zalecane, prowadzone są jedynie przez niektóre samorządy bądź finansowane przez samych rodziców. Konieczna jest edukacja, budowanie świadomości społecznej na temat możliwości zapobiegania rakowi szyjki macicy i innym nowotworom, powodowanym przez ten wirus.
Szczepienia przeciw COVID-19 u pacjentów z chorobą przewlekłą
dr n. med. Paweł Grzesiowski, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. walki z COVID-19:
Na świecie zarejestrowano już 12 szczepionek, zapobiegających ciężkiemu przebiegowi zakażenia COVID-19, hospitalizacji i zgonom z jego powodu. W mniejszym stopniu szczepionki mają wpływ na transmisję wirusa, którego istnieje już kilka wariantów.
Przeciwskazania do podania szczepionki mają wąski zakres. Istnieją szczegółowe wytyczne co do możliwości i terminu ich zastosowania u pacjentów onkologicznych, będących w trakcie leczenia. Podobnie, jeśli chodzi o chorych przewlekle, zwłaszcza na choroby autoimmunologiczne.
COVID a ciąża i macierzyństwo. Szczepić czy nie szczepić?
dr n. med. Jacek Tulimowski, ginekolog-położnik, redaktor naczelny Nowego Gabinetu Ginekologicznego:
Wiadomo już, że kobiety ciężarne narażone są na cięższy przebieg zakażenia COVID-19. Przyczynę tego stanowi zmieniony na skutek tego stanu mechanizm adaptacji immunologicznej. Ryzyko jest tym większe, jeśli kobieta cierpi na choroby współistniejące, jak otyłość czy cukrzyca. Czy wobec tego ciężarne powinny szczepić się przeciwko COVID-19?
Kobieta powinna sama podjąć decyzję o szczepieniu po uzyskaniu wyczerpujących informacji oraz przeanalizowaniu wspólnie z lekarzem swojej sytuacji, na którą składa się stan zdrowia, stopień narażenia ze względu np. na warunki pracy oraz aktualne dane epidemiologiczne.
Leczenie raka jajnika - przełomowy moment, tylko czy dla wszystkich pacjentek?
dr hab. n. med. Anita Chudecka-Głaz, Prof. PUM Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej Dorosłych i Dziewcząt SPSK 2 PUM:
Zastosowanie inhibitorów PARP u pacjentek z rakiem jajnika i mutacją BRCA1/2 wydłuża czas wolny od objawów choroby. Dowodzą tego badania, prowadzone nad olaparibem, rucaparibem i niraparibem. Ten ostatni lek znajduje szersze zastosowanie u pacjentek z nawrotowym rakiem jajnika.
Istnieją określone kryteria kwalifikacji do tego typu leczenia. Jego efekty są też różne dla poszczególnych grup pacjentek. Jednak w Polsce mają one bardzo ograniczony dostęp do tych leków, w przeciwieństwie do innych krajów europejskich.
Twardzina układowa. Choroba, która "zabiera twarz"
dr n. med. Katarzyna Romanowska-Próchnicka, Klinika i Poliklinika Układowych Chorób Tkanki Łącznej Narodowy Instytut Reumatologii i Rehabilitacji:
Twardzina układowa to bardzo rzadka choroba, w wielu przypadkach o złym rokowaniu, zwłaszcza jeśli diagnoza postawiona jest zbyt późno. Dotyczy głównie kobiet w wieku reprodukcyjnym i polega na włóknieniu skóry i narządów wewnętrznych.
W przebiegu choroby dochodzi często do śródmiąższowego włóknienia płuc, niewydolności serca i nerek. Na szczęście szybką diagnostykę choroby umożliwiają charakterystyczne objawy skórne i zastosowanie kapilaroskopii - metody taniej i nieinwazyjnej. Terapia polega na podawaniu leków biologicznych i antyfibrotycznych.
Osteoporoza - cichy złodziej kości
dr n. med. Robert Rupiński, Specjalistyczne Centrum Reumatologii i Osteoporozy Rheuma-Medicus w Warszawie:
Z 2,7 mln chorych na osteoporozę w Polsce leczy się zaledwie 7 proc.. Dzieje się tak m.in. dlatego, że do momentu złamania choroba nie daje o sobie znać. Niestety i po złamaniu pacjentki często nie otrzymują leczenia. W efekcie choroba prowadzi w wielu przypadkach do inwalidztwa i zgonu.
Obecne wyzwania w leczeniu osteoporozy to szersze objęcie nim mężczyzn, zwiększenie dostępu do leków biologicznych oraz walka ze skutkami diet eliminacyjnych. I w osteoporozie pandemia utrudniła dostęp do diagnostyki. Ograniczyła też aktywność wielu osób, a brak ruchu sprzyja rozwojowi tej choroby.
Czy wraz z epidemią COVID-19 grozi nam epidemia depresji?
dr n. med. Sławomir Murawiec, rzecznik Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, redaktor naczelny Kwartalnika Psychiatria:
86 proc. kobiet skarży się podczas pandemii na pogorszenie samopoczucia. Sytuacja zwiększyła ich obciążenie, przede wszystkim obowiązkami domowymi, ale też zawodowymi. Trzeba pamiętać, że stanowią one większość personelu medycznego. Kobiety podczas izolacji są też bardziej narażone na przemoc domową.
Przebycie zakażenia COVID-19 lub zetknięcie się z nim w bliskim środowisku może skutkować stresowym zaburzeniem pourazowym. Obiektywnych powodów stresu w pandemii jest wiele, warto jednak nie dokładać sobie nowych np. w formie nierealnych oczekiwań wobec samej siebie.
|
